De 'hondsdagen' zijn aangebroken. Dit is de periode van 20 juli tot en met 20 augustus. In deze periode komt het sterrenbeeld Grote Hond, met daarin de hondsster Sirius, tegelijk met de zon op. Sirius is normaal gesproken een heldere ster, maar in deze periode is de ster echter niet te zien. Op z'n vroegst zal Sirius rond 25 augustus weer in Nederland zichtbaar zijn.
In de Griekse mythologie is Sirius de hond van de jager Orion. Toen Orion stierf, kreeg hij en Sirius een plekje aan de hemel. De Grieken en Romeinen zagen de 'hondsdagen' als een periode van extreme hitte. Dit komt overeen met de betekenis van de Nederlandse volksweerkunde: het weer op de eerste dag van de 'hondsdagen' staat voor het weer in de volgende vier tot zes weken. Indien de eerste 'hondsdag' zonnig is, wordt het een mooie zomer. Niets is veranderlijker dan het weer. Deze theorie klopt dan ook niet altijd.
'Komen de hondsdagen met veel regen, dan gaan we slechte tijden tegen. Maar komen de hondsdagen helder en klaar, verwacht dan maar een gunstig jaar.'
Het fenomeen 'hondsdagen'™ bestond al ten tijde van de oude Egyptenaren. De Egyptenaren waren bang dat de ster Sopdet (Sirius of Sothis) niet terug zou keren om de broodnodige overstromingen aan te kondigen. Een overstroming van de Nijl betekende nieuwe vruchtbare grond. De Nijlvloed laat een laagje vruchtbare slib achter waarop de gewassen van de Egyptenaren uitstekend konden groeien.
De 'hondsdagen' hebben niets met honden te maken. Echter, dat dacht men vroeger wel. Mensen lieten hun hond gedurende de 'hondsdagen' een muilkorf dragen, omdat ze dachten dat de hond anders hondsdol zou worden.
In Nederland en België zijn de 'hondsdagen' gemiddeld de warmste periode van het jaar. De periode wordt gekenmerkt door warm, vochtig weer met een enkele fikse onweersbui. Tevens komen in deze periode de meeste hittegolven voor. Door de warmte groeien micro-organismen heel snel en bederven etenswaren sneller dan anders.
De eerste 'hondsdag' wordt ook wel 'pisgriet' genoemd. Het is de dag van Sint Margriet. De weerspreuken die met de 'hondsdagen' te maken hebben, gaan dan ook vaak over Sint Margriet: 'Met Sint Margriet droog, zes weken zon in't oog.' of 'Als Margriet pist in het riet, zes hele weken boerenverdriet.'.
