De Nieuwe Courant

De oprichters van dit dagblad waren de uitgevers Albertus Willem Sijthoff (na 1883 betrokken bij de concurrerende Haagsche Courant), Dirk Antonie Thieme en Martinus Nijhoff (grootvader van de dichter Martinus Nijhoff). In de uitgeverijwereld werden zij 'het driemanschap' genoemd. Het Vaderland werd onder leiding van Hendrik Goeman Borgesius, hoofdredacteur van 1871 tot 1877, al snel een toonaangevende krant van progressief-liberale signatuur, spreekbuis van de Liberale Unie, waarin ook veel aandacht werd gegeven aan kunst en cultuur. De schrijver P.A. Daum zette er, voor zijn vertrek naar Nederlands-Indië, zijn eerste schreden op het journalistieke pad. - In 1887 verscheen als feuilleton Eline Vere, de eerste "Haagse" roman van Louis Couperus, die ook nadien vele bijdragen heeft geleverd. De bekende letterkundige G.H. 's-Gravesande en architectuurmedewerker Jan Wils leverden vaste bijdragen aan Het Vaderland. In de jaren dertig begonnen Simon Carmiggelt en Alfred van Sprang hier hun journalistieke carrière. Na het overlijden van Henri Borel in 1933 werd Menno ter Braak literair redacteur. Zijn wekelijkse Kronieken groeiden uit tot veel meer dan recensies. Het werden essays waarin de behandelde werken in een brede literaire en maatschappelijke context werden geplaatst, zodat Het Vaderland richtinggevend werd voor de literaire kritiek van die tijd. - Na een moeilijke periode wist Het Vaderland in de jaren vijftig zijn positie als liberaal dagblad voor Den Haag te heroveren. Op het gebied van kunst en cultuur waren het vooral Eduard Elias, Pierre H. Dubois, muziekredacteur Jaap Geraedts en aanvankelijk ook K.L. Poll (later naar het Algemeen Handelsblad overgestapt), die de krant een nieuw gezicht gaven. Andere medewerkers in de laatste jaren van Het Vaderland waren Tomas Ross en Pieter de Vink. Zo landelijk toonaangevend als in de jaren van Ter Braak werd Het Vaderland echter niet meer. Gaandeweg was er steeds minder plaats voor deze deftige, liberaal-conservatief geworden, typisch Haagse krant. Eind jaren zeventig werd het Vaderland een kopblad van het Algemeen Dagblad. Het abonneeaantal liep zodanig terug dat besloten moest worden tot opheffing. Op 14 augustus 1982 verscheen Het Vaderland voor het laatst. Het abonneebestand werd overgedaan aan de Haagse editie van het Algemeen Dagblad.